Ngày 1/10, Quốc hội Nhật Bản đã họp phiên bất thường và bầu Chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP) Shigeru Ishiba làm Thủ tướng thứ 102 của nước này. Trước đó, vào sáng cùng ngày, Nội các của Thủ tướng Fumio Kishida đã đồng loạt từ chức, mở đường cho Quốc hội Nhật Bản bầu chọn Thủ tướng mới.
Phóng viên TTXVN tại Tokyo dẫn kết quả cuộc bỏ phiếu diễn ra tại phiên họp toàn thể Hạ viện khai mạc lúc 13h30 (theo giờ Nhật Bản) cho thấy, ông Shigeru Ishiba nhận được 291 trong tổng số 461 phiếu hợp lệ tại Hạ viện. Như vậy, ông Ishiba chính thức trở thành Thủ tướng Nhật Bản thứ 102, thay ông Kishida, người giữ cương vị này từ tháng 10/2021.
Kết quả bỏ phiếu tại Quốc hội Nhật Bản đã được dự báo trước, do LDP hiện là đảng cầm quyền và liên minh cầm quyền đang chiếm đa số ở cả hai viện. Trước đó, ông Ishiba đã tiến hành cải tổ Ban lãnh đạo LDP và lên danh sách các thành viên Nội các mới.
Về các chức vụ chủ chốt trong Ban lãnh đạo LDP công bố ngày 30/9, cựu Thủ tướng Taro Aso giữ cương vị cố vấn cấp cao nhất trong đảng; cựu Thủ tướng Yoshihide Suga giữ chức Phó Chủ tịch LDP. Ngoài ra, Chủ tịch Hội đồng chung Hiroshi Moriyama được bổ nhiệm giữ chức Tổng Thư ký LDP; Bộ trưởng Tài chính Shunichi Suzuki giữ chức Chủ tịch Hội đồng chung; cựu Bộ trưởng Quốc phòng Onodera Itsunori giữ chức Chủ tịch Hội đồng nghiên cứu chính sách và ông Shinjiro Koizumi đảm nhiệm chức Chủ tịch Ủy ban chiến lược bầu cử.
Theo kế hoạch, sau khi được bầu làm Thủ tướng, ông Ishiba sẽ có cuộc họp với các nhân vật chủ chốt trong liên minh cầm quyền, sau đó thành lập Trụ sở Nội các mới tại Văn phòng Thủ tướng. Chánh Văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi sẽ công bố danh sách các thành viên Nội các.
Trong danh sách dự kiến Nội các mới gồm 19 bộ trưởng, chỉ có 2 người trong Nội các cũ của Thủ tướng Kishida là Chánh Văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi và Bộ trưởng Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Tetsuo Saito, người của đảng Công Minh (Komeito) – đối tác của LDP trong liên minh cầm quyền. Còn lại đều là nhân sự mới với 13 người lần đầu tiên vào Nội các và 4 người từng kinh qua vị trí bộ trưởng trong chính phủ các nhiệm kỳ trước.
Trong số 4 người từng đảm nhiệm Bộ trưởng, có 2 chức vụ quan trọng là Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Ngoại giao lần lượt do ông Gen Nakatani và ông Takeshi Iwaya đảm nhiệm. Ông Katsunobu Kato, ứng cử viên tham gia tranh cử Chủ tịch LDP vừa qua được bổ nhiệm Bộ trưởng Tài chính và ông Seiichiro Murakami giữ chức Bộ trưởng Nội vụ và Truyền thông.
13 bộ trưởng lần đầu vào Nội các là con số cao nhất từ trước đến nay, trong đó có Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp (METI) Yoji Muto; Bộ trưởng Tư pháp Hideki Makihara; Bộ trưởng Nông, Lâm, Ngư nghiệp Yasuhiro Ozato; Bộ trưởng Y tế, Lao động và Phúc lợi Takamaro Fukuoka…
Nội các mới cũng có sự góp mặt của 2 thành viên nữ là Bộ trưởng phụ trách các chính sách liên quan đến trẻ em Junko Mihara và Bộ trưởng Giáo dục, Văn hóa, Thể thao và khoa học công nghệ Toshiko Abe. Con số này ít hơn 1 thành viên nữ trong Nội các dưới thời ông Kishida.
Cũng trong ngày 1/10, Hạ viện Nhật Bản đã quyết định lịch trình giải tán Hạ viện để tiến hành tổng tuyển cử trước thời hạn (nhiệm kỳ 4 năm của các hạ nghị sĩ kết thúc vào tháng 10/2025). Dự kiến quyết định giải tán Hạ viện sẽ được đưa ra vào ngày 9/10, tức là ngày cuối cùng của phiên họp Quốc hội bất thường, chốt và niêm yết danh sách bầu cử vào ngày 15/10, bỏ phiếu và kiểm phiếu vào ngày 27/10.
Ông Shigeru Ishiba được bầu vào Hạ viện 12 lần, từng đảm nhiệm các chức vụ quan trọng như Bộ trưởng Quốc phòng, Bộ trưởng Nông nghiệp, Bộ trưởng Tái thiết khu vực và Tổng Thư ký LDP.
Theo lịch trình, sau lễ nhậm chức Thủ tướng và nghi thức công nhận Nội các, dự kiến được tổ chức vào chiều tối 1/10 tại Hoàng cung, ông Ishiba sẽ tham gia họp báo để trình bày các chính sách cơ bản về đối nội và đối ngoại trong nhiệm kỳ của mình.